Kategori:
Laktoz, süt ve süt ürünlerinde bulunan bir tür şeker olarak ifade edilebilir. İnsan sütünde de laktoz bulunur. Süt şekeri olarak da anılan laktoz, doğal olarak diğer yiyeceklerde bulunmaz. Bu şeker, karbon, hidrojen ve oksijen ile yapılır. Bununla birlikte birçok insan süt şekerini hazmedemez ki, buna laktoz intoleransı denir. Normal bir insanda laktaz enzimi, süt şekerinin parçalanmasını ve kan dolaşımı içinde emilmesini sağlar. Yeterli seviyede laktaz enzimi üretemeyen insanlarda süt şekeri parçalanamaz. Bu da süt ve süt ürünleri tüketirken kramplara, gaz oluşumuna, ishal ve kusmaya neden olabilir.
Sütteki laktoz yoğunluğu sütün elde edildiği hayvanın türüne göre değişir. Tabi insandan sütündeki laktoz miktarı da farklıdır. Hatta insan sütü 7% ile 9% oranlarıyla en yüksek laktoz yoğunluğuna sahiptir. Bir koyun ya da ineğin sütündeki laktoz miktarı ise 5%’i geçmez. Laktoz, diğer süt ürünlerinde farklı seviyelerde bulunabilir. Peynir, tereyağı, yoğurt, kesik sütün suyu ve süt tozu laktoz bulunan süt ürünleri arasında yer alır. Peynir, tereyağı ve margarinde çok az süt şekeri bulunur. Kesik sütün suyu, süt tozu ve yoğun süt çok daha fazla süt şekeri içerir.
Laktoz, katılaşmayı ya da tabakalaşmayı önlemek için kullanılmaktadır. Bu süt şekeri genellikle tatsızdır ve ekmek ya da diğer unlu mamullerin üretiminde doğru hamur kıvamını yakalayabilmek için kullanılır. Ayrıca dondurulmuş gıdaların renklerinin bozulmaması için de laktozdan yararlanılır. Süt şekeri çorba ve patates gibi bazı yemeye hazır gıdalarda da bulunur. Kahve kreması gibi süt ile yapılmayan hazır gıdalarda da süt şekeri kullanılır. Bunun yanında bazı şekerlemeler, salata sosları, protein tozları ve işlenmiş etler laktoz içermektedir.
Laktoz, ilaç yapımında kullanılmakta ve çiğnenebilir asit, reflü hapları, doğum kontrol hapları ve öksürük pastili gibi ilaçlar üretilebilmektedir. İlaçlardan kullanılan süt şekeri miktarı laktoz intoleransı olan insanları rahatsız edecek seviyededir. Bu nedenle yeni bir ilaç tedavisine başlamadan önce doktora bu konuda bilgi verilmelidir. Ayrıca şeker hastalarının da bu içerikteki ilaçları sınırlı şekilde kullanması önerilir.