Kategori:
Ermenistan, Avrasya’da küçük bir ülkedir. 29800 kilometrekarelik bir alanı kaplayan toprakları ile Azerbaycan, Gürcistan, İran ve Türkiye ile sınır komşusudur. Denize kıyısı olmayan bir Güney Kafkasya ülkesi olan Ermenistan’ın en kalabalık şehri, aynı zamanda başkent olan Erivan’dır.
Milattan binlerce yıl evvel Ermeniler, Mezopotamya’nın kuzeyi ve İran Platosu’nun kuzeybatısında yaşamışlardır. M.Ö. 3. ve 2. Binyıllarda ilk Ermeni devleti kurulma teşebbüsleri gerçekleşmiştir. Sümer kayıtlarında, “Aratta” adında bir devlet ve halkın kendisini “Hay” ismiyle betimlediği bir milletten söz edilmekte ve bunların Ermeniler olduğu belirtilmektedir. Hitit kaynakları ise M.Ö. 15. ve 18. yüzyıllarda Ermenistan’ın kuzey ve doğu bölgelerinde Hayların ülkesi olan “Hayasa” isimli bir krallıktan söz etmektedir.
1. yüzyılda Hıristiyanlık, İsa’nın iki havarisi olduğu belirtilen Batholomew ve Thaddeus tarafından, Ermenilerin yaşadıkları bölgelerde tanıtılmıştır. Bunun sonucunda, 4. yüzyılın başlarında Ermenistan kendisini Hıristiyan olarak ilan eden ilk millet olmuştur. 1. yüzyıldan itibaren Romalılar ve Partlar tarafından kontrol edilen topraklarda varlıklarını sürdürmüştür. 3. yüzyılda Sasani Persleri Ermenileri yönetimi altına almıştır. 4. yüzyılın sonlarında ise Ermeniler ikiye bölünmüş, yarısı Pers, diğer yarısı Bizans İmparatorluğu’nda kalmıştır.
6. yüzyılda Bizans, Perslerin elinde kalan Ermeni topraklarını da almaya başlamış ve 7. yüzyılın başlarında ülke bu şekilde tekrar birleşmiştir. Bir süre sonra, Arap Halifeliği, Ermenistan’ın çoğunu ele geçirmiş ve çok az bir kısmını Bizans’a bırakmıştır. 9. yüzyılın sonunda, Ermeniler esasen Müslümanlar ile Bizans İmparatorluğu arasında bir tampon görevi görmüştür. Bu durum, Selçuklu Türklerinin bölgeyi ele geçirdikleri 11. yüzyılın sonuna kadar sürmüştür. Daha sonraki yüzyıllarda İslami Türk egemenliği boyunca, Ermenistan krallığı küçük bir devlet olarak varlığını sürdürmüştür. Kilikya Krallığı 14. yüzyılın sonlarında Memluklular tarafından ortadan kaldırılana kadar varlığını devam ettirmiştir.
Daha sonraki birkaç yüzyıl boyunca Ermenistan, daha önce başka devletler arasında olduğu gibi, Osmanlı İmparatorluğu ile Pers İmparatorluğu arasında hâkimiyet mücadelesine sahne olmuştur. Osmanlı hâkimiyeti altında kiliseler, okullar, hatta matbaa kurmalarına izin verilen Ermeniler, dillerini, dinlerini ve kültürlerini rahatça yaşama imkanı bulmuştur. 1. Dünya Savaşı esnasında seferberlik ilan edildiğinde, Ruslarla işbirliği yapan Ermeniler, isyanlara başlamış ve Türk topraklarından kendi devletlerini kurmak için, içlerinde küçük çocuklar ve hamile kadınların dahi olduğu 523 bin Müslüman Türk’ü katletmiştir. Ermenilerin bu saldırgan tutumları üzerine, 1915 yılında Tehcir kanunu çıkarılmış ve ülkeden uzaklaştırılmışlardır.
Rusya Ermenistan’ında 1918’de bağımsız bir Ermenistan devleti kurulmuş ancak 2 yıl varlığını devam ettirebilmiştir. 1920’de Sovyetler Birliği onu kendi topraklarına katmış ve 1991’de tekrar bağımsızlığını ilan edene kadar Rusya’ya bağlı kalmıştır.