Kategori:
Coğrafya, hem dağlar ve ovalar gibi Dünya’nın fiziki özelliklerini, hem de ülkelerin sınırları veya dinlerin dağılımı gibi beşeri özellikleri tanımlamayı ve haritalandırmayı amaçlayan son derece geniş kapsamlı bir disiplindir. İlk kez M.Ö 276-194 yılları arasında Eratosthenes tarafından kullanılan coğrafya kavramı, bazen “doğal ve beşeri bilimler arasındaki köprü” olarak adlandırılsa da, beşeri ve fiziki olmak üzere iki ayrı alana odaklanmaktadır.
Bu disiplin, her alan başına yaklaşık bir düzine alt kategoriye ayrılabilmektedir. Fiziki coğrafyada alt kategoriler; biyocoğrafya, klimatoloji, paleoklimatoloji, kıyı, çevre, jeodezi (coğrafi ölçüm), jeomorfoloji, hidrografi, glasiyoloji, peyzaj ekolojisi, oşinografi, pedoloji (toprak etüdü), paleocoğrafya ve kuaterner bilimi (Son 2.6 milyon yıl) olarak tanımlanabilmektedir. Beşeri coğrafyada ise alt kategoriler; kalkınma, kültürel, ekonomik, nüfus, yerleşme, siyasi, tarihi, tarım, sanayi, ulaşım, enerji, ticaret, turizm, sağlık, dini ve kentsel olarak belirtilebilir.
Coğrafya, Klasik Antik Çağdan, yani yaklaşık M.Ö. 600 civarından beri uygulana gelmiştir. Yunan kaynaklarına göre Milet’in Anaximander‘i, ilk gerçek coğrafyacı olarak belirtilmektedir. Bu dönem filozoflarının coğrafyaya katkısı genellikle matematiksel nitelikte olmuş ve bunlar, coğrafi teorinin gelişimine büyük katkı sağlamıştır. Fakat coğrafyaya, Dünyanın doğrudan gözlemi ile elde edilen bilgiler vasıtasıyla ilk katkıyı sağlayanlar; İbn-i Batuta ve İbn-i Haldun gibi Müslüman seyyahlar ve İskandinav, Çinli ve Ortaçağ Hıristiyan denizcileri olmuştur.
Eski zamanlarda, Batı tarafından yalnızca Avrupa, Yakın Doğu ve Kuzey Afrika tanınmıştır. Benzer şekilde İnka, Eski Çin ve Eski Hindistan gibi diğer küresel medeniyetler de izole şekilde, yakın bölgelerinin ötesindeki dünya hakkında pek fazla şey bilmeden yaşamıştır. 13. yüzyılın sonlarında, ünlü kâşif Marco Polo Avrupa’dan Çin’e seyahat ederek, Avrupalıları Uzak Doğudan haberdar etmiş ve iki uzak bölgeyi kültürel olarak birbirine bağlamıştır. Modern coğrafya ise, Keşif Çağı boyunca, Amerika’nın haritalara eklendiği ve dünyadaki birçok insanın beş kıtadan haberdar olduğu 15. yüzyıldan itibaren başlamıştır. Avustralya, 17. yüzyıla ve Antarktika, 1820 yılına kadar keşfedilmemiştir.
Bugün, modern coğrafya, pek çok araç, teknik ve teknolojinin kullanıldığı, ileri bir disiplin haline gelmiştir. Coğrafi Bilgi Sistemleri (GIS), Uzaktan Algılama (RS), Küresel Konumlama Sistemleri (GPS), Google Earth ve yüksek konumsal çözünürlükle eşleştirilenuydu görüntüleri sayesinde, karmaşık görünen Yerküre daha kolay anlaşılabilmektedir. Özelikle Google Haritalar gibi yazılım programları, Internet bağlantısı olan herkes için kesin coğrafi bilgileri sağlayarak insanların yaşam kalitesini arttırmaktadır.