Kategori:
Ekonomi (“İktisat”da denir); mal veya hizmetin, üretimi, dağıtımı, ve tüketilmesini iktisadi açıdan inceleyen bir bilim dalıdır. Ekonomistler (iktisatçılar), ekonomi ve ekonominin değişikliklere (örnek; faiz oranlarındaki değişim) nasıl tepki verdiğini anlamaya gayret ederler. Ekonomi, bir sosyal bilim olarak kabul edilir.
Modern ekonomi 1776’da, Adam Smith’in “Ulusların Zenginliği (Wealth of Nations)” isimli yayını ile başlamıştır. Bu yayın, günümüzde bile geçerliliğini sürdüren ve serbest piyasa ekonomisini savunan ilk geniş kapsamlı kitaptır. Kitabın ana fikri “görünmez el (invisible hand)”e dayanmaktadır. Görünmez el, pazara uygun çeşitlilikte ve miktarda mal veya hizmetin üretilmesi anlamına gelmektedir. Buna göre, eğer üretilen mal pazar için yetersiz ise (talebi karşılamıyorsa), daha fazla üretilmelidir; eğer üretilen mal pazara fazla gelmiş ise (talepten fazla üretilmişse), daha az üretilmeli ve/veya farklı çeşit üretilmelidir. Bu sistemin dayanağı “arz-talep ilişkisidir”. Adam Smith’in Ulusların Zenginliği isimli bu çalışması o kadar çok etkili olmuştur ki, ondan önceki ekonomi okullarının tamamı eğitimlerini bu yayına göre revize etmişlerdir.
Temelde mikroekonomi, ve makroekonomi olarak iki ana başlıkta incelenen ekonomi, birçok felsefi altbaşlık, bölüm, ve analiz yönetimi ışığında incelenebilir. Mikroekonomi, bir ekonomideki bireysel faktörleri çalışır ve modeller. Makroekonomi, bir ekonomideki faktörlerin toplamını çalışır ve modeller. Her zaman kullanılan bir örnek verecek olursak; mikro ekonomi, ağacı inceler; makroekonomi, ormanı inceler. Ekonomistler, gerçek hayattaki davranış ve tutumlara en uygun piyasa teorileri üzerinde çalışıp, gerçekleşebilme potansiyeli en mümkün olanı anlamaya çalışırlar.
Birçok ekonomist, “laissez-faire ekonomi”, yani devlet tarafından en az müdahale edilmiş ekonomiyi savunur ve ekonomisinde çok fazla devlet kontrolü olan Sovyetler Birliği’nin çöküşünü başarısız ekonomi örneği olarak, ekonomisinde çok az devlet müdahalesi olan Amerika Birleşik Devletleri’ni de başarılı ekonomi örneği olarak gösterirler. Ancak anketler şunu gösterdi ki, insanlar, her zaman devletin ekonomiye sınırlı müdahalesine olumlu bakmışlardır.