Kategori:
Kafein, merkezi sinir sistemini uyaran, doğal olarak kahve, çay, guarana ve kakao bitkilerinde bulunan bir alkaloittir. Matein ve guaranin olarak da bilinen kafein, elde edildiği bitkiye de bağlı olarak beyni ve ruh halini etkileyen bir ilaç olarak da görülür. Kullanımı kontrol edilmeyen bir madde olduğundan, kahve, çay ve kola gibi içeceklerde kullanımı da yasaldır. En fazla kafein içeren bitki kahve ağacıyken, en az kafein içeren bitki kakao çekirdeğidir. Kakao daha çok diğer bir alkaloit türü olan teobromin içerir.
Kafein, bazı bitkilerin tohumlarından, yapraklarından ve meyvelerinden elde edilir. Bu madde, kaynağı olan bitkiden alındığında tıpkı beyaz pudra gibi olur. İlaç gibi kullanılan bu pudraya bilimsel olarak bitter adı verilir ve acı bir tadı vardır. Bu tadı nedeniyle kullanıldığı ürünlere bir o kadar şeker ve diğer tatlandırıcılar ilave edilir.
Kafein, bağımlılık yapmasa da vücudun zaman içinde kafein miktarına toleransı artar ve daha önce yaptığı uyarıcı etkiyi göstermeyebilir. Bazı insanlar bir fincan kahve ya da çay içmeden güne başlayamaz. Çünkü kafein sinir sistemi üzerinde uyarıcı bir etki meydana getirerek, zihnin açılmasını ve yapılan işe daha iyi odaklanmayı sağlar. Kafeinin vücuda alınmasıyla kalp atışları hızlanır, kan damarları daralır ve daha rahat nefes alınır. Bu durum yaklaşık bir saat kadar devam edebilir.
Kafein her zaman vücutta olumlu etki meydana getirmez. Vücut kafeini kabul etmediğinde uyarıcı etki yerine kişide çok şiddetli baş ağrısı meydana gelebilir. Bu durumda kan damarları açılır ve kan akışı hızlanır. Kafein miktarını arttırarak bu problemin üstesinden gelinebilir. Çoğu ağrı kesici ilaçlarda bir miktar kafein bulunmasının sebebi de budur.
Öldürücü miktarda kafein almak oldukça zordur. Fakat aşırı miktarda kahve içmek ya da kafein içerikli ilaçlardan çok fazla almak, vücutta zehirlenmeye ve ölüme yol açabilir. Ayrıca kafeinin kromozom bozukluklarına ve kusurlu doku oluşumuna sebep olabildiği düşünülmektedir. Kahve, çay, kola ve enerji içecekleri gibi popüler içecekler ile dünyanın en çok tüketilen psikoaktif ilacı olarak görülebilir. Normal dozda kafein kullanımın sağlık açısından herhangi bir riski olmadığı gibi, Parkinson ve bazı kanser türlerine karşı önleyici etkisinin olduğu düşünülmektedir.