Kategori:
Kalite yönetimi, tüm organizasyon süreçlerinin sürekli geliştirilmesi, iyileştirilmesi ve çalışan, tedarikçi ve müşteri gibi paydaşların memnuniyetinin sağlanmasına yönelik çağdaş ve katılımcı bir yönetim anlayışıdır. Kalite yönetimi sırasıyla dört ana bölümden oluşmaktadır; kalite planlama, kalite kontrol, kalite güvencesi, kalite iyileştirme.
1. Kalite Planlama
Kalite planlama, firmanın kalite politikasını ölçülebilir amaç ve gereksinimlere dönüştüren, ve verilen süre içinde gerçekleşmesi için bir dizi operasyon adımı oluşturan sistematik süreçtir. Kalite planlama neticesinde oluşturulan kalite planı, hangi prosedür ve ilgili kaynağın, ne zaman ve kim tarafından hangi proje, hangi süreç ve hangi ürüne uygulanacağını belirten rapordur.
2. Kalite Kontrolü
Kalite kontrolü, üretime dahil olan tüm faktörlerin kalite inceleme sürecidir. Kalite kontrolün üç bileşeni vardır;
- Kontroller, iş yönetimi, tanımlanmış süreçler, performans ve sağlamlık kriteri, ve kayıtların teşhisi gibi ana unsurlar.
- Bilgi, beceri, tecrübe, ve kalifikasyonlar gibi yeterlilikler.
- Kişisel bütünlük, güven, örgüt kültürü, motivasyon, takım ruhu, ve kalite ilişkileri gibi yumuşak unsular.
Yukarıda sayılan kalite kontrolünün üç bileşeninden herhangi birinde bir aksama olması durumunda, üretim ve dolayısıyla ürün kalitesi risk altında demektir. Kalite kontrolü, ürünün kusurlarını ortaya çıkarmak için bir dizi test uygulaması yapar ve sonuçları üretimin devam edip etmeyeceğine karar veren yönetime gönderir.
3. Kalite Güvencesi
Kalite güvencesi, kalite standartlarının yakalanabilme ihtimalini maksimize etmek için projenin, servisin, veya tesisin tüm yönleri ile denetlenmesi ve değerlendirilmesidir. Kalite güvencesi, kaliteli ürün üretimini tamamen garanti etmez. Kalite güvencesi temel olarak iki prensibe sahiptir; “amaca uygun”, “ilk seferde doğru”. Bu prensiplere göre ürün amaçlara uygun olmalı ve hatalar elemine edilmelidir. Kalite güvencesi; hammadde, montaj, ürünler ve bileşenler, üretim ile ilgili servis, yönetim, üretim ve denetleme süreçleri kalitelerinden de sorumludur.
4. Kalite İyileştirme
Kalite iyileştirme; israf, atık, kayıp, yeniden biçimlendirme gibi zararların en aza indirilmesi yada tamamen ortadan kaldırılması için uygulanan sistematik bir yaklaşımdır. Aşağıdaki listede kalite iyileştirme metotlarından bazılarını bulabilirsiniz;
- ISO 9004: Performans iyileştirme kılavuzu.
- ISO 15504-4: Süreç iyileştirme ve süreç kapasitesi belirleme kılavuzu.
- Kalite Fonksiyon Göçerimi: İngilizce’de kısaca “QFD (Quality Function Deployement)” olarak geçer ve “Kalite Evi” olarak ta bilinmektedir. Müşteri istek ve beklentilerini kalite özelliklerine dönüştürerek ürün tasarımı yapmaktır.
- Kaizen: Sürece yönelik, küçük adımlı, insana dayanan, bilgiyi paylaşarak sürekli iyiyi arama çabasıdır.
- Sıfır Hata Programı: İngilizce’de “Zero Defect Program” olarak geçer. İstatistiksel süreç kontrolü kullanarak hiç hata yapmama çabasıdır.
- Altı Sigma: Operasyonlarda mükemmelliğin sağlanması amacıyla işletmelerde süreçlerin tanımlanması, ölçülmesi, analiz edilmesi, iyileştirilmesi, ve kontrolü için kolay ve etkili istatistik araçlarının kullanıldığı bir kalite yönetim stratejisidir.
- PUKÖ (Planla – Uygula – Kontrol Et – Önlem Al): İngilizce’de kısaca “PDCA (Plan – Do – Check – Act)” olarak geçer. Yapılacak küçük değişikliklerin, büyük etkiler doğurabileceğini savunan yaklaşımdır.
- Kalite Çemberi: Kalite çemberi, genellikle sayıları 10’u geçmeyen aynı alanda ya da benzer işlerde çalışanların oluşturduğu, gönüllü olarak bir araya gelen, düzenli olarak problem çözmek için toplanan ve yönetime çeşitli çözümler öneren, çalışma gruplarıdır.
- Taguchi Metodu: Ürün imalatı, biyoteknoloji, pazarlama, ve reklamcılıkta kullanılan kalite iyileştirme için kullanılan istatistiksel bir metottur.
- Toyota Üretim Sistemi: Toyota’nın geliştirmiş olduğu, sıfır stok, sıfır hata, sıfır çelişki, sıfır ölü zaman, müşteri için sıfır bekleme süresi, sıfır bürokrasi, ve sıfır gereksiz iletişime dayanan bir üretim sistemidir. Batıda “Yalın Üretim” olarak yeniden biçimlendirilmiştir.
- Kansei Mühendislik: Kalite iyileştirmeyi müşteriden alınan duygusal geri bildirimlere göre planlayan bir kalite iyileştirme yaklaşımıdır.
- TKY (Toplam Kalite Yönetimi): Bir kuruluştaki tüm faaliyetlerin sürekli olarak iyileştirilmesi ve organizasyondaki tüm çalışanların kesin aktif katılımıyla çalışanlar, müşteriler ve toplum memnun edilerek karlılığa ulaşılmasıdır.
- Yaratici Problem Çözme Teorisi: İngilizce’de kısaca “TRIZ (Theory Of Inventive Problem Solving)” olarak geçer. Türkiye’de de çoğunlukla İngilizce’deki kısaca kullanımı ile anılır. Yaratıcılığın sistematik bir şekilde ortaya çıkarılması için kullanılan tekniklerden biridir.
- İş Süreçlerinin Yeniden Yapılanması: İngilizce’de kısaca “BPR (Business Process Reengineering)” olarak geçer. Temiz kaynak kullanımınıamaçlayan kalite iyileştirme metodudur.
- Nesne Yönelimli Kalite Yönetimi: İngilizce’de kısaca “OQM (Object-oriented Quality Management)” olarak geçer.