Kategori:
İsrail’de onlarca siyasi parti olmasına rağmen, en büyük 5 siyasal parti: Kadima, İşçi, Likud, Shas ve Yisrael Beytenu’dur. Bu beş büyük siyasi parti ve daha küçük diğer siyasi partiler, İsrail parlamenter hükümet sistemini oluşturmaktadır. 120 üyeli tek meclisli bir parlamento olan Knesset (İsrail parlamentosu), dört yılda bir temsil sistemi ile seçilmektedir. En fazla üye kazanan siyasi partinin başı, hükümeti oluşturmaktan sorumlu ve dolayısıyla başbakan olmaktadır. 1948 yılında İsrail’in kurulmasından bu yana, Knesset’teki 61 sandalyenin çoğunluğunu kazanarak tek başına iktidar olan bir siyasi parti olmamıştır. Sonuç olarak, İsrail’in kurulmasından bu yana hükümetler koalisyonlarla kurulmaktadır.
Sağcı bir siyasi parti olan Kadima, 2005 yılında eski Başbakan Ariel Şaron tarafından kurulmuştur. Kadima’nın sözde temel amacı, güçlü bir İsrail ve Filistin Devleti oluşturmaktır. İsrail’in yerleşim alanlarını Gazze’den uzaklaştırmak ve Filistin bölgelerindeki güvenliği artırmak için Şaron’un tek taraflı ayrılma planını sürdürmeye odaklandığı belirtilmektedir. Bu siyasi parti, daha fazla milletvekili çıkararak Knesset’te reform yapmayı ummaktadır.
1930’larda kurulan İşçi Partisi, muhtemelen 5 ana İsrail siyasi partisinin en eskisi olarak belirtilebilir. Aslen sosyalist ideolojiyi benimsemiş bir siyasi parti olmasına rağmen, merkez sol partisi olarak sınıflandırılmaktadır. İşçi Partisi daha istikrarlı bir para ve maliye politikasını savunmaktadır. Arap-İsrail çatışması açısından, bu siyasi parti bölgesel imtiyazları şiddetle desteklemekte ve Filistinlilere karşı askeri saldırganlığa karşı çıkmaktadır. Bu, Filistin halkı ile çatışma zamanlarında İsraillilere çok da cazip gelmeyen bir duruş olarak kabul edilmektedir.
1973 yılında kurulan Likud Partisi, İsrail ekonomisi için serbest bir pazarı savunmakta ve Avrupa Birliği (AB) ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile serbest ticaret anlaşmaları yapılmasını istemektedir. Bu partinin zihniyeti, büyük ölçüde ülkenin Ürdün Nehri’nin batısındaki bölge olan Batı Şeria’da hak sahibi olduğunu vurgulayan “Büyük İsrail” fikrine dayanmaktadır. Likud şu anda Filistin bölgesindeki İsrail yerleşimini ve daha küçük bir Filistin devletini desteklemektedir.
1984 yılında kurulan Shas Partisi, bugün manevi lider olarak hizmet etmeye devam eden Haham Ovadia Yosef tarafından, hükümetin, Haham Yosef’un, İsrail Baş Hahamı olmasını reddetmesine bir tepki olarak kurulmuştur. 2006 seçimlerinden sonra, siyasi lideri Eli Yishal, Shas’in Knesset’te toplam 12 sandalye kazanmasıyla birlikte Kadima ile bir koalisyon kurmuştur. Koalisyon kurma uygulamasının Arap-İsrail ilişkilerine yönelik politikaları üzerinde büyük bir etkisi bulunmaktadır. Ayrıca, bu parti sosyal ödemeleri ve devlet otoritesini kısıtlamayı savunmaktadır.
Yisrael Beiteinu‘nun iki temel politikası bulunmaktadır. Bunlardan biri, Filistin’e ve dünyanın geri kalanına karşı sert bir yaklaşımın savuculuğunu yapmasıdır. Dış politikaları büyük ölçüde realizme dayandığından Yisrael Beiteinu, diğer ülkelerin İsrail’in Gazze Şeridi’nin kontrolünü ele geçirmemesini tercih edeceğine inanmaktadır. İkinci politikası, yeni göçmenler için dostça sosyo-ekonomik koşullar yaratma ile ilgilidir. 2006 seçimlerinde, Yisrael Beiteinu, Knesset’te 11 üyeye sahip ve Kadima liderliğindeki koalisyon hükümetinin bir parçası olmuştur.